Hiện nay, tỉ lệ các cặp vợ chồng muốn ly hôn ngày càng nhiều, đặc biệt là giới trẻ. Để giải thích cho vấn đề này chúng ta có thể đề cập đến một số nguyên nhân chủ yếu như: thiếu kỹ năng sống do còn quá trẻ, kinh tế khó khăn, nghề nghiệp không ổn định, sinh con sớm, tư tưởng lạc hậu, bạo lực gia đình, tệ nạn xã hội khiến vợ chồng thường xuyên nảy sinh mâu thuẫn, bất hòa không thể giải quyết được. Khi đó ai sẽ là người có quyền yêu cầu ly hôn? Trong bài viết này, HD Luật xin được gửi tới Qúy khách những quy định của pháp luật liên quan đến vấn đề này.
1. Ly hôn là gì?
Khoản 14 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 giải thích khái niệm về ly hôn như sau: “Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án”. Theo đó, có thể hiểu ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng khi cả hai người đang còn sống, và:
- Nếu do cả hai bên vợ chồng thuận tình thì được Tòa án công nhận bằng quyết định công nhận thuận tình ly hôn;
- Nếu chỉ do một bên yêu cầu thì được Tòa án đưa ra xét xử và phán quyết bằng một bản án ly hôn.
Có thể nói, ly hôn là sự lựa chọn của hai người cả vợ và chồng hoặc đơn phương từ một phía chồng hoặc vợ nhưng hệ lụy kèm với nó là cả một vấn đề. Việc ly hôn có thể làm ảnh hưởng tới cuộc sống của những người xung quanh; đặc biệt là ảnh hưởng đến tâm sinh lý của những đứa trẻ; để lại gánh nặng cho xã hội nếu như con cái của họ bị bỏ rơi, không được chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục chu đáo; chúng sẽ thiếu đi sự chăm sóc, tình cảm của người cha hoặc người mẹ, thậm chí cả hai. Từ đó sẽ ảnh hưởng tới quá trình phát triển nhân cách của những đứa trẻ, làm chúng dễ sa ngã vào những tệ nạn xã hội... Đây cũng là một trong những lý do vì sao mà trong những năm gần đây tình trạng tội phạm tuổi vị thành niên có xu hướng gia tăng.
2. Ai là người có quyền yêu cầu ly hôn
Theo Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì những người sau đây có quyền yêu cầu ly hôn:
2.1. Vợ, chồng hoặc cả hai vợ chồng
Điều này đồng nghĩa với việc, nếu vợ và chồng đều đồng thuận và muốn ly hôn thì cả vợ và chồng đều có quyền yêu cầu Tòa án công nhận thuận tình ly hôn. Khi đó, tại đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn sẽ ghi thông tin của cả vợ và chồng với tư cách là người yêu cầu, gồm: Họ tên; ngày tháng năm sinh; số, ngày cấp, nơi cấp CMND/CCCD/Hộ chiếu; hộ khẩu thường trú và chỗ ở hiện tại. Trong trường hợp chỉ có vợ hoặc chồng muốn yêu cầu ly hôn (ly hôn đơn phương) thì người muốn ly hôn nộp đơn khởi kiện ly hôn đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Tuy nhiên, nếu vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi thì chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp này. Điều này nhằm đảm bảo quyền lợi của người phụ nữ và trẻ em – là những người yếu thế trong gia đình và xã hội.
Như vậy, vợ hoặc chồng đều có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn theo quy định của pháp luật.
2.2. Cha, mẹ, người thân thích khác
Không chỉ vợ hoặc chồng mà cả cha, mẹ hoặc người thân thích khác cũng có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn. Người thân thích chính là người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, người có cùng dòng máu về trực hệ và người có họ trong phạm vi ba đời.
Luật Hôn nhân và gia đình quy định người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba. Như vậy, tùy vào từng trường hợp cụ thể mà việc xác định ai là người thân thích sẽ khác nhau.
Tuy nhiên, cha, mẹ hoặc người thân thích khác chỉ có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp “một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ”.
Như vậy, để cha, mẹ hoặc người thân thích khác có quyền yêu cầu ly hôn thì phải thỏa mãn cả 02 điều kiện:
- Điều kiện 1: Một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình;
- Điều kiện 2: Là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
Trên đây là các quy định của pháp luật mà HD Luật gửi tới Qúy khách về vấn đề “Ai có quyền yêu cầu ly hôn”.
Nếu có thắc mắc hoặc cần tư vấn thêm về vấn đề này, hãy liên hệ với chúng tôi theo số điện thoại 02462.930.982 – 0988073181 hoặc email lawyers@hdluat.com - doanhnghiep@hdluat.com. HD Luật luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc và đưa đến cho Quý khách những thông tin hữu ích nhất. Rất mong được hợp tác với Quý khách hàng!